قلعه گلوباک در بلگراد زیبای سنگی رود دانوب

«قلعه گلوباک در بلگراد» (Golubac fortress) یک دژ تاریخی زیبا در یک شهرک قرون وسطایی به نام گلوباک است. این شهرک در جنوب رودخانه دانوب واقع شده است. دژ دارای 10 برج است. برج‌ها مربع شکل بوده و برای دفاع استفاده می شد. به منظور دفاع آسان تر، برج‌ها به صورت منفصل ساخته شده و به هم مرتبط نبودند.

این دژ در قرن چهاردهم توسط دولت قرون وسطایی صربستان ساخته شد. در داخل قلعه نقاشی‌های قرون وسطایی این دولت به چشم می‌خورد.

تاریخچه شهرک و قلعه گلوباک

گلوباک تاریخ پر فراز و نشیبی داشته است. پیش ساخت دژ، آنجا شهرکی بود که رومی ها در آن سکونت داشتند. طی قرون وسطی این منطقه تحت تأثیر کشمکش کشورهای زیادی قرار گرفت؛ به ویژه امپراطوری عثمانی و پادشاهی مجارستان. سال‌های زیادی ترک‌ها، مجارها، صرب ها و اتریشی ها به این منطقه رفت و آمد داشتند و جنگ های زیادی در آنجا رخ داد. (اگر به مناطق قرون وسطایی علاقه مند هستید می توانید در میان جاهای دیدنی گرجستان یکی از آن‌ها را پیدا کنید).

تاریخ اولیه و دقیق شهرک گلوباک مشخص نیست. از سال 803 تا 1018 میلادی این ناحیه به امپراطوری اول بلغارستان تعلق داشت. پس از آن، تا سال 1193 امپراطوری بیزانس بر آنجا حکومت کرد. پس از بیزانس ها نیز آنجا مجدداً به دست بلغارها افتاد و تا سال 1257 امپراطوری دوم بلغارستان حاکم آن بود. از سال 1257 به بعد، یعنی تا قرن نوزدهم که عثمانی‌ها آنجا را فتح کردند، این شهرک تحت حکومت صرب‌ها بود. سرانجام در سال 1867 این شهرک توسط Mihailo Obrenović III به دولت صربستان برگردانده شد.

با توجه به اینکه این منطقه بارها به دست صرب‌ها، مجارستانی‌ها و بلغارها افتاده و حکومت آن تغییر کرده بود، مشخص نیست قلعه قرون وسطایی گلوباک توسط کدامیک از این دولت‌ها ساخته شده و در ابتدا چند برج داشته است. با همه مواردی که گفته شد، وجود یک کلیسای ارتدکس در این دژ، گویای آن است که ساخت آن توسط یک نجیب زاده اصیل صورت گرفته است. در برخی از قلعه های معروف جهان مثل قلعه پیتر و پاول کلیسا دیده می شود.

در مورد زمان شروع ساخت نیز اطمینان کامل وجود ندارد. اما توافق کلی بر آن است که بیشتر قسمت های قلعه در قرن چهاردهم میلادی ساخته شده است. احتمال می رود ساخت کلیسای کوچک مذکور در نیمه اول قرن پانزدهم انجام شده باشد. این قلعه در مقابل بیش از 120 حمله ای که در طول تاریخ به آن شده بود، فاتح و پیروز و سربلند بود.

امروزه اینجا به یکی از جاهای دیدنی بلگراد تبدیل شده است. این قلعه به لحاظ قرار گیری در کنار محیط آبی مشابه قلعه آلانیا است. بخشی از برنامه تور کشتی های کروز که از رودخانه دانوب عبور می کنند، گذر از مجاور این دژ است. عرض رودخانه دانوب در محل دژ 6.5 کیلومتر (0.4 مایل) است. در جریان بازسازی هایی که در سال 2010 میلادی بر روی قلعه گلوباک صورت گرفت، بخش‌هایی نیز کشف شد. این قسمت‌های کشف شده یک شهرک رومی و بیزانسی بود که سال ها پیش از ساخت قلعه وجود داشت. عمارت‌ها و ساختمان‌های این شهر کوچک از آجر و خشت ساخته شده بود. در آنجا یک ساختمان هم وجود داشت که ترک های عثمانی از آن به عنوان حمام استفاده می کردند (حمام عثمانی). بقایایی از یک سیستم آبرسانی نیز کشف شد.

دو دلیل مهم که سبب معروف شدن این جاذبه توریستی شده، دسترسی به آن از طریق بزرگراه و مجاورت آن با Lepenski Vir است. در پی افزایش توریست ها و بازدیدکنندگان از این دژ، شهرک گلوباک نیز مدرنیزه شده است. مسیر قلعه گلوباک تا شهرک گلوباک با نوسازی شده است. جاده های جدید به آن اضافه شده و مسیرهای مخصوص پیاده روی و دوچرخه سواری راه اندازی شده است. رستوران‌های مختلف هم در نزدیکی برج و بارو ساخته و راه اندازی شده است.

اهمیت قلعه گلوباک

در دوره‌هایی که کشور صربستان تحت کنترل دولت عثمانی بود، وجود این قلعه که آخرین پاسگاه نظامی در این بخش از رودخانه دانوب بود، سبب می شد تا آخرین سد دفاعی بین مجارستان و امپراطوری عثمانی باشد. این قلعه در سال 1797 به عنوان یک اثر فرهنگی استثنایی و مهم اعلام شد و تحت حفاظت جمهوری صربستان قرار گرفت. یک نهاد دولتی به طور خاص  اداره این سازه تاریخی را بر عهده دارد.

نامگذاری گلوباک

گلوباگ به معنی شهر کبوتر یا شهر دختر جوان است. اگرچه این شیوه نامگذاری در صربستان متعارف است، اما علت این نامگذاری به طور دقیق مشخص نیست. افسانه‌هایی برای این نامگذاری ها وجود دارد. طبق برخی منابع، برج ها مانند کبوترها آسمان را هدف قرار می دهند (یعنی رو به آسمان میل دارند). به همین دلیل این برج را برج کبوتر نامگذاری کرده اند.

اما برخی منابع نیز منشأ این نامگذاری را به یک دختر زیباروی صربی به نام گلوبانا (Golubana) نسبت می دهند. طبق یک افسانه، یک ژنرال ترک عاشق این دختر شد. اما گلوبانا به یک مرد صربستانی علاقه مند بود و تمام پیشنهادات و هدایای پاشا (ژنرال ترک) را رد می کرد. پاشا که از این رفتار گلوبانا شدیداً ناراحت بود، سرانجام او را با قایقی به پایین دست رودخانه برد و گلوبانا را به یک صخره بست و در آنجا ماند تا گلوبانا درگذشت.

بازسازی قلعه گلوباک در بلگراد

در ابتدای قرن 21 بازسازی هایی در این برج و بارو صورت گرفت. در بهار سال 2005 میلادی، یک پروژۀ عمومی برای احیای قلعه صورت گرفت. طی آن گیاهانی که دژ را پوشانده بودند، هرس شدند. بخش هایی نیز بازسازی شد. هم اکنون دیوارها، برج ها و پله های سنگی در وضعیت مطلوبی قرار دارند. اما کفپوش ها و پله های چوبی که عمدتاً در طبقات بالایی هستند، پوسیده شده اند. به همین دلیل بازدید از آنجا ممنوع است.

پس از بازسازی‌هایی که بر روی این برج و بارو صورت گرفت، سرانجام در پاییز سال 2016 به طور رسمی افتتاح شد. یک سال بعد یعنی در سال 2017، 63.000 بازدید کننده از آن بازدید کردند. یک سوم این افراد (حدود 20.000 نفر) گردشگر خارجی بودند. این درحالی بود که دولت بازدید 10.000 گردشگر را پیش بینی کرده بود.

در امتداد رودخانه دانوب دو اسکله وجود داشت؛ یک اسکله کوچک ویک اسکله بزرگ. کشتی‌های بین‌المللی کروز اجازه توقف در این اسکله ها نداشتند. تا اینکه در سال 2018 منطقه ای که قلعه گلوباک در آن قرار دارد، رسماً به عنوان بندر اعلام شد.

در سال 2018 برج شماره 8 قلعه میزبان یک نمایشگاه سه طبقه بود. این نمایشگاه به طور اختصاصی برای شوالیه ها برپا شد. بخشی از این نمایشگاه به بزرگداشت و فداکاری شوالیه لهستانی، Zawisza Czarny اختصاص داده شده بود. طی این برنامه ها، دیگر جاذبه های دیدنی اطراف دژ، مثل پارک ملی Đerdap و سایت ماقبل تاریخ Lepenski Vir معرفی شد.

موقعیت

این دژ تاریخی زیبا در شمال شرق کشور صربستان، در ناحیه Braničevo شهر بلگراد واقع شده و ورودی پارک ملی درداپ را مشخص می کند.

Address: Djerdap National Park, Golubac, Serbia