شهر اوپلیستسیخه گرجستان شهری در دل صخره ها

کشور گرجستان تاریخی غنی و با قدمت زیاد در دل خود دارد و زمانی زیستگاه تمدن‌های باستانی بوده است. یکی از این تمدن‌ها را می‌توان در «شهر سنگی اوپلیستسیخه» پیدا کرد. شهری باستانی که بزرگترین شهر سنگی دنیا محسوب می‌شود و سکونت‌گاهی به شکل غار است. اوپلیس تسیخه (Uplistsikhe) سالانه گردشگران زیادی را از اقصی نقاط دنیا به خود جذب می‌کند.

تاریخچه و معرفی شهر سنگی اوپلیستیخه

اوپلیستیخه قدیمی‌ترین شهر سنگی در تمام دنیا و البته قدیمی‌ترین شهر گرجستان است. این شهر در استان کارتلی و روی صخره‌ای مرتفع واقع شده که در قسمت غربی ساحل رود کورا قرار گرفته است.  این منطقه سنگی در گذشته هسته مرکزی کارتلی محسوب می‌شد و از نظر سیاسی و مذهبی بسیار حائز اهمیت بوده است. امروزه می توانید آن را در فاصله 10 کیلومتری شهر گوری پیدا کنید.

در افسانه‌ها این گونه نقل شده است که ساخت این شهر غاری توسط بردگان انجام گرفته است. آنها با ابزار‌هایی از جنس آهن در دل این صخره‌ها بناها را به وجود آوردند. در نهایت هر گاه ابزار کارشان به طور کامل غیر قابل استفاده می‌شد، آزاد می‌شدند و به عنوان پاداش طلا دریافت می‌کردند. 

در اسناد تاریخی متعلق به قرون وسطی نیز از اهمیت ویژه این شهر صحبت شده است. گفته شده که این شهر توسط شخصیت اساطیری گرجی به نام اوپلس تأسیس شده است. همان طور که می‌دانید راه ابریشم مسیری تجاری بوده است و این شهر در زمان حیات خود علاوه بر ساکنان محلی و دائمی خود، به عنوان اقامت‌گاهی برای تاجران این مسیر فعالیت داشته است.

هنگامی که در قرن چهارم دین مسیحیت به عنوان آیین رسمی گرجستان اعلام شد، اوپلیس‌تسیخه کم کم جایگاه خود را در بین مردم از دست داد. این شهر در طول دوره‌های مختلف به عنوان فضایی نظامی مورد استفاده بوده است. در دوره‌ای که مغول‌ها به گرجستان یورش آوردند، زمان کوتاهی به عنوان پناهگاه مورد استفاده قرار گرفت و پس از آن به کلی متروک و خالی از سکنه شد.

زمانی که شهر سنگی اوپلیستسیخه گرجستان توسط باستان‌ شناسان مورد بررسی قرار گرفت، اشیایی قدیمی و بسیار ارزشمند در آن یافته شد. این اشیا شامل جواهرات، سرامیک‌ها، مجسمه‌ها و صنایع دستی باستانی بود که همگی به موزه ملی شهر تفلیس منتقل شدند. هم اکنون این شهر اعجاب‌انگیز در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد. همچنین به عنوان یکی از جاهای دیدنی گرجستان مورد بازدید علاقه مندان قرار می گیرد.

معماری شهر سنگی اوپلیستسیخه و بخش های مختلف آن

شهر اوپلیستیخه شامل بخش‌های مختلفی بود که هر کدام پاسخگوی نیاز ساکنان در آن دوره بوده است. این بخش‌ها شامل قصر سلطنتی، عبادتگاه، داروخانه، کانال آب، محل تهیه و نگهداری آب انگور، نانوایی، محل برگزاری مراسم‌ها، بازار و تعدادی تونل مخفی بوده است. از تونل ها در مواقع لزوم جهت دسترسی به آب آشامیدنی و یا فرار از دست دشمنان استفاده می شد. البته پس از زلزله قرن 19 بسیاری از آنها تخریب شدند. قسمت‌هایی همچون صومعه قدیمی، سالن مراسم‌ها، بازارچه، داروخانه و سد آسیب‌ چندانی ندیدند و گردشگران می‌توانند از آنها بازدید کنند. در حال حاضر تعداد این غارها از 700 به 150 عدد تقلیل یافته است.

اوپلیس تسیخه از سه بخش شمالی، مرکزی و جنوبی تشکیل شده است. وسعت قسمت مرکزی در حدود 8 هکتار است و بخش‌های مختلف توسط پلکان‌ها و تونل‌ها به هم متصل هستند. سکونت‌گاه‌ها و قسمت‌های دیگر، حاصل تراشیدن سنگ‌ها هستند و مصالح دیگری در آنها استفاده نشده است. برای زیباسازی این بناها کنده‌کاری‌هایی به شکل درخت و اشکال هندسی به کار گرفته شده است. ایجاد طاقچه بر روی دیوارها بر زیبایی این سازه‌ها افزوده است.

سبک معماری در بناهای شهر اوپلیس تسیخه بسیار متنوع و گوناگون است. باستان شناسان هر قسمت را به دوره زمانی مجزایی نسبت می‌دهند. در این سازه‌ها معماری مربوط به قرون وسطی و حتی عصر آهن قابل تشخیص است. برخی از صخره تراشی‌ها نشان از سبک آناتولی و البته فلات ایران دارند.

طبیعت اطراف شهر سنگی اوپلیستسیخه

اوپلیستیخه در میان طبیعتی زیبا قرار گرفته است که با ماهیت سخت و سرد شهر غاری کاملاً در تضاد است. همین حالت باعث جذابیت بیشتر آن شده است. همانطور که گفته شد این شهر بر روی صخره‌ای بلند قرار دارد؛ از یک سمت چشم‌اندازی به رود کورا دارد و در سمت دیگرش طبیعتی زیبا با پوشش گیاهی تماشایی قرار گرفته است. می‌توانید در این طبیعت زیبا تصویری به یادگار ثبت کنید و پس از گشت و گذار در دل تاریخ خستگی از تن به در کنید.

زمان و هزینه بازدید

گردشگران می توانند هر روز از ساعت 10 صبح تا 6 بعد از ظهر از این منطقه بازدید کنند. با پرداخت هزینه ورودی که 3 لاری می‌باشد، می‌توانید از قسمت‌های مختلف دیدن کنید.

اطلاعات لازم

برای رفتن به این شهر باستانی می‌توانید از تاکسی‌ استفاده کنید. پارکینگی در پایین صخره قرار دارد. اگر وسیله شخصی دارید می‌توانید اتومبیل‌تان را در آنجا پارک کنید.

هنگام بازدید حتماً کفش راحت بپوشید و لباس راحت به تن کنید. خود را برای پیاده روی و بالا رفتن از پله ها آماده کنید.

در پایین صخره‌ای که شهر بر آن قرار دارد، کافه و رستوران برای صرف غذا و نوشیدنی وجود دارد و می‌توانید برای استراحت سری به آنها بزنید.