میدان نقش جهان در اصفهان

میدان نقش جهان اصفهان در زمرۀ پرآوازه ترین سازه‌های معماری و آثار تاریخی ایران  یکی از جاهای دیدنی اصفهان است. این میدان که از معدود میدان­‌های مستطیلی ایران است و به نام میدان شاه عباس نیز شناخته می‌شود، هرساله میزبان میلیون‌ها گردشگر داخلی و خارجی است؛ این میدان، با بیش از 500 سال قدمت، بعنوان دومین میدان بزرگ جهان بعد از میدان «تیان آنکمن» در چین شناخته می‌شود و با نام میدان شاه، در دهه 50 شمسی بعنوان میراث جهانی یونسکو ثبت گردیده است. تاریخ چندصد سالۀ این مکان زیبا، بازدیدکننده را در زمان به سفر برده و حال و هوای آن روزها را می‌توان در هر گوشه و کنار آن احساس کرد.

تاریخچه میدان نقش جهان

مکانِ فعلی میدان، باغی بزرگ و سرسبز به همین نام بوده که از زمان سلجوقیان، بعنوان مرکز شهر و بازار داد و ستد میان مردم شناخته می‌شد. اما ساخت بنای این میدان به شکل امروزی و افزودن بازار در اطراف آن، به دستور شاه عباس اول صفوی انجام شد. شاه عباس صفوی، اصفهان را به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد. بسیاری از مراسم، جشن ­ها، آئین ها و همچنین رژه قشون در ز مان صفویان و به‌ویژه شاه عباس در این محل انجام می‌شد و بسیاری از اقشار مختلف مردم در این همایش‌ها شرکت می‌کردند. برگزاری بازی چوگان که در عصر صفویان بسیار پررونق بود، در این محل انجام می‌شد و هم اکنون دو دروازۀ سنگی چوگان در قسمت شمال و جنوب میدان، باقی مانده است. میدان نقش جهان در دوران اوج رونق خود، مرکز فعالیت­ های مختلف و مهمِ سیاسی، اجتماعی، مذهبی و تجاری بوده که در طول زمان، برخی از ویژگی­ های خود را از دست داده و یا کمرنگ شده است. این اثر چشمگیر و زیبا در دوران قاجاریه با بی­‌توجهی حاکمان مواجه گشت؛ اما از دوران پهلوی اول، بازسازی و توسعه آن از سرگرفته شد و تا به امروز نیز ادامه دارد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، میدان نقش جهان، به نام میدان امام نیز شناخته می‌­شود.

مشخصات معماری و مساحت میدان نقش جهان

میدان، دارای 165 متر عرض، 560 متر طول و 85،000 مترمربع، مساحت است؛ در مرکز این محوطه وسیع، فضای سبزی زیبا به همراه خیابان های سنگفرش شده وجود دارد؛ همچنین آبنمایی که در مرکز این میدان ساخته شده، زیبایی و طراوت آن را دوچندان ساخته است. با دیدن و یا سوار شدن بر کالسکه­ های تک اسبه و دو اسبه و گردش در اطراف میدان نقش جهان، خود را در دل تاریخ خواهید یافت. دورتا‌دور میدان در حدود دویست باب مغازه در دو طبقه وجود دارد که انواع و اقسام صنایع دستی، سوغاتی­‌های اصفهان، غذاخوری­ها، رستوران­ها و بستنی فروشی­ ها را می‌توان در آن ها دید. اما نکته مهمی که بیشتر افراد از آن اطلاعی ندارند این است که معمار میدان نقش جهان کیست؟ معماران اصلی این میدان، استاد محمد رضا و علی اکبر اصفهانی بودند که نام آنها در سردر بنا های پیرامونی میدان نیز به چشم می خورد.

میدان دارای چه بخش هایی است؟

در اطراف میدان شاه اصفهان، می‌توانید تعدادی از ساختمانها، بناها و آثار تاریخی را نیز مشاهده کنید. بنابراین می‌توانید از دیدار اماکن تاریخی نزدیک این اثر نیز لذت ببرید. به برخی از این اماکن تاریخی اشاره می‌کنیم:

مسجد شاه

این مسجد در دوران صفویه ساخته شد و دارای سبک معماری و کاشی کاری منحصربفردی است. مسجد جامع عباسی، مسجد سلطانی و مسجد امام، از نام­های دیگر مسجد شاه می باشد.

مسجد شیخ لطف الله

قدمت مسجد شیخ لطف الله زیبا به حدود پانصد سال پیش برمیگردد و یکی از زیباترین آثار دوران صفویه و مساجد تاریخی ایران است. باستان شناسان بزرگ در باب معماری بی­نظیر و کاشی­ کاریهای اعجاب انگیز آن گفته­ اند: «به سختی میتوان این بنا را محصول دست بشر دانست.»

عمارت عالی قاپو

عمارت عالی قاپو همزمان با انتقال پایتخت صفویان از قزوین به اصفهان ساخته شد. این کاخ در شش طبقه بنا گردید و طی صد سال کامل شد. این کاخ، بعنوان درگاهِ ورودی کاخها و عماراتی است که در دوران صفویه در محدوده میدان ساخته شدند.

بازار قیصریه

بازار قیصریه، با سردرِ گنبدی و باشکوه خود، دارای بهترین چشم انداز به میدان نقش جهان است؛ بصورتی که تمام محوطۀ میدان را در یک نگاه، میتوان از نظر گذراند.

سوغاتی های اصفهان

اصفهان شهری هنرپرور و دارای مردمانی صنعتگر، باذوق و قریحه است. بنابراین انتخاب های بسیار متنوعی برای خرید سوغاتی اعم از خوراکی تا صنایع دستی، پیش روی خود خواهید داشت. برخی از صنایع دستی اصفهان و سوغاتی هایی که در بازار نقش جهان، قابل تهیه هستند عبارتند از: انواع و اقسام ظروف مسی، ظروف و وسایل و تزیینات میناکاری، منبت و معرق کاری شده، قلم زنی ­ها و خاتم­کاری­ های چشم نواز، لباس­ های سنتی، انواع شیرینی های سنتی همچون گز، پولکی، سوهان، کیف ­هایی با جنس نمد در رنگبندی ­های متنوع و شاد، پارچه ­های قلمکار.

سخن پایانی

استان اصفهان و به ویژه شهر اصفهان به دلیل سابقه تاریخی خود دارای آثار باستانی و تاریخی فراوانی است؛ بنابراین می تواند به عنوان یک مقصد گردشگری عالی مدنظر مسافران قرار گیرد و با خرید تور اصفهان از جاهای دیدنی اصفهان دیدن کنید. به طور مثال برای بازدید از میدان نقش جهان، بازار آن و اماکن تاریخی اطراف آن نیاز دارید تا حداقل دو تا سه روز زمان در نظر بگیرید.